Ticaret Bakanlığı, Reklam Kurulunun 2025 yılının ilk beş ayında aldığı kararları açıkladı. Kurul, 736 dosyayı inceleyerek 661'inde aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama tespit etti. Bu dosyalar için toplam 125 milyon 281 bin 151 lira idari para cezası uygulanırken, 56 dosyada ise 10 milyon 495 bin 800 lira idari para cezası ve durdurma kararı verildi. Ayrıca, 5 dosyada tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi için erişim engeli uygulandı. Mayıs ayı toplantısında incelenen dosyalar arasında, internet sitelerindeki karanlık tasarım uygulamaları ve tüketici manipülasyonu içeren uygulamalar da yer aldı. Bu uygulamaların amacı, tüketicilerin rasyonel karar alma süreçlerini etkileyerek, normal şartlarda tercih etmeyecekleri mal ve hizmetleri satın almalarını sağlamaktı. Kurul, bu tür uygulamaları kabul edilemez buldu ve gerekli yaptırımları uyguladı. Bu kararlar, tüketicilerin haklarını koruma ve adil bir pazar ortamı sağlama amacıyla alındı. Bakanlık, yanıltıcı reklamlara karşı mücadelesini kararlılıkla sürdüreceğini belirtti.

Yanıltıcı Reklamlar ve Cezalar

Kurul, özellikle elektronik ticaret platformlarında kullanılan manipülatif teknikleri inceledi. Mağaza takipçi sayılarının, ürün favorileme/sepete ekleme sayılarının, yorumların ve uygulama indirme sayılarının yapay olarak şişirilmesi gibi uygulamaların tüketiciyi yanıltıcı olduğu belirtildi. Bu yöntemlerle, normalde tercih etmeyeceği şirketler, uygulamalar veya ürünler tüketiciler tarafından daha cazip hale getirilmeye çalışılıyordu. Kurul, bu tür uygulamaları yapan 6 firmaya yaklaşık 3,5 milyon lira idari para cezası uyguladı. Ayrıca, söz konusu reklamların durdurulması ve internet sitelerine erişim engeli kararı verildi. Kurul, tüketicilerin satın alma davranışlarını manipüle eden uygulamaların her türlüsüne karşı mücadele edeceğini açık bir şekilde belirtti. Bu tür uygulamaların tespiti ve cezalandırılması için denetimler sıklaştırılacak ve gerekli yasal düzenlemeler yapılacak.

Karanlık Tasarım Uygulamaları

Kurul, "karanlık tasarım" olarak adlandırılan uygulamaları da değerlendirdi. Bunlar, tüketicileri yanıltıcı arayüz tasarımları ve abonelik paketlerinin sunuluş şekilleri ile tüketicilerin normal şartlarda kabul etmeyeceği işlemleri yapmaya yönlendiren uygulamaları kapsıyor. Örneğin, bir video paylaşım sitesinde abonelik paketlerinden birinin önceden seçili olarak gösterilmesi ve ücretsiz deneme için kredi kartı bilgilerinin zorunlu kılınması, karanlık tasarım olarak değerlendirildi. Aynı şekilde, mobil uygulamada "2 ay ücretsiz" seçeneğinin belirgin bir şekilde sunulması, ancak iptal seçeneğinin çok küçük ve göze çarpmayan bir şekilde gösterilmesi de Kurul tarafından ele alındı. Kurul, bu uygulamaların tüketicileri aldattığını ve haksız bir avantaj sağladığını belirterek ilgili firmalara cezai yaptırım uyguladı. Bu kararlar, tüketici haklarını koruma ve şeffaf bir pazar ortamı oluşturma hedefini destekliyor.

Elektronik Ticarette Tüketici Koruma

Tüketici koruma kanunları kapsamında, elektronik ticarette kullanılan yanıltıcı uygulamaların önlenmesi için çalışmalar yürütülüyor. Kurulun kararlı mücadelesi, tüketicilerin daha güvenli ve bilinçli alışveriş yapmalarını sağlamayı amaçlıyor. Bu tür uygulamaların tespiti ve cezalandırılmasıyla, adil bir rekabet ortamı oluşturulması ve tüketicilerin korunması hedefleniyor. Kurul, şeffaflığı ve tüketici haklarını savunmak için denetimlerini sürdüreceğini ve gerekli önlemleri alacağını vurguluyor. Bu kararlar, hem işletmelerin hem de tüketicilerin haklarını gözeterek, elektronik ticarette daha sağlıklı bir ekosistem oluşturmayı amaçlıyor.